109.451.880 pregleda lekcija
26.973 pregleda lekcija danas
490.649 pokretanja testova
1.538.118 pregleda pdf dokumenata
109.451.880 pregleda lekcija
26.973 pregleda lekcija danas
490.649 pokretanja testova
1.538.118 pregleda pdf dokumenata
Vrste poreza kod nas su :
Porez na dobit preduzeća je poreski oblik kojim se oporezuje konačni finansijski rezultat-dobit koju ostvari poreski obveznik. Kod nas je ovaj porez uveden 1991 god. reformom poreskog sistema. Sem preduzeća, obveznici ovog poreza su zadruge kao i druga pravna lica, ako ostvaruju prihode prodajom proizvoda ili vršenjem usluga uz ponudu na tržištu.
U savremenim tržišnim ekonomijama pravi se razlika između principa rezidenstva tj. mesta registracije preduzeća ili mesta stvarne kontrole i upravljanja i izbora dohotka tj. teritorija na kojoj je dobit ostvarena.
Kod nas je u preduzeću primenjen princip rezindenstva, tako da se i rezidenti i rezidentna pravna lica smatraju obveznikom poreza na dobit, s tim što postoji razlika u obimu njihove poreske obaveze. Poresku osnovicu za obračun poreza na dobit predstavlja oporezovana dobit koja se utvrdjuje u poreskom bilansu na bazi podataka iz bilansa uspeha, sastavljenog prema propisima kojima je uređeno računovodstvo, odnosno prema međunarodnim računovodstvenim standardima ukoliko Zakonom o preduzećima nije propisano drugačije.
Stopa poreza na dobit preduzeća je proporcionalna i jednobrojna, a iznosi 14% što je čini najkonkurentnijom tj. najprivlačnijom za strane invenstitore u regionu ( Makedonija 15%, Mađarska 18% , Hrvatska 20%)
Obveznicima poreza na dobit pružaju se i poreski podsticaji i olakšice radi stimulisanja privrednog rasta, ulaganja u osnovna sredstva i poboljšanje ekonomske situacije.
Jedna od tih mera, kojima se utiče na poresku osnovicu je pravo poreskog obveznika na ubrzanu amortizaciju, tako što primenjuje neku od propisanih metoda obračuna amortizacije, po stopama koje mogu biti i do 25% više od propisanih i to za sredstva za sprečavanje zagađenja vazduha, vode, zemljišta, za uštedu energije, tehnologije, obuku kadrova, naučna istraživanja i ublažavanje buke.
Nedobitne organizacije mogu da ostvare pravo na oslobađanje poreza na dobit ako im je dobitak u godini za koje se odobrava poresko oslobađanje manji od 300.000, da ostvareni višak ne raspodeljuju svojim osnivačima, članovima, zaposlenima ili sa njima povezanim licima, da isplaćene zarade zaposlenima direktorima i sa njima povezanim licima nisu veća od iznosa dvostrukog prihoda za delatnost u kojoj je organizacija svrstana, da imovinu ne raspodeljuje u korist svojih osnivača, članova, zaposlenih i sa njima povezanim licima. U cilju stimulisanja investicija poreskom obvezniku može se priznati poreski kredit u visni od 20% od izvršenog ulaganja.
Zatim oslobađanje od poreza na dobit ostvarenu po osnovu prihod od predmeta koncesija. Koncesija je pravo korišćenja prirodnog bogatstva, dobra u opštoj upotrebi, ili obavljanje delatnosti od opšteg interesa, koje nadležni organ ustupa domaćem ili stranom licu na određeno vreme pod uslovima propisanim zakonom uz plaćanje koncesione naknade.
Obvezniku koji na neodređeno vreme zaposli nove radnike obračunati porez umanjuje se za iznos koji je jednak iznosu koji čini 100% zarada isplaćenih tim radnicima. Poreska olakšica se priznaje za period od dve godine od dana zaposlenja , pod uslovom da u tom periodu , kao i u periodu od 12 meseci pre dana zaposlenja obveznik nije smanjivao broj zaposlenih. Obveznik poreza na dobit koji uloži svoja osnovna sredstva više od 600 miliona dinara i koja ta sredstva koristi u Republici i pri tom u periodu ulaganja zaposli na neodređeno vreme najmanje 100 radnika, oslobađa se plaćanja poreza na dobit preduzeća u periodu od 10 godina. Srazmerno tom ulaganju od prve godine u kojoj je ostvarena oporeziva dobit.
Prva ga je uvela Francuska 1954 godine, a danas se primenjuje u više od 80 zemalja. Kod nas je uveden pre nekoliko godina. On je pravedan i ravnomeran, kao višefazni porez na promet , koji se obračunava u svakoj fazi prometa proizvoda ili usluga, ali samo na iznos dodate vrednosti koja se oblikovala u toj fazi (novostvorena vrednost), a ne na celokupnu vrednost proizvoda ili usluga.
Dodata vrednost je vrednost koju proizvodjač daje inputima pre nego što ih proda kao nove proizvode. U proizvodjačkom lancu postoji mnogo posrednika od kojih svaki dodaje po deo vrednosti, a konačnu cenu u maloprodaji zapravo predstavlja zbir svih dodatih vrednosti po fazama proizvodnje i prodaje.
Razlikuju se tri različita oblika poreza na dodatu vrednost proizvodni, dohodovni i potrošni oblik, a svaki se može zasnivati na dva načela, poreklu i odredištu.
Mogu se primeniti i tri metode za obračun:
U zemljama EU kao i u većem broju država u primeni je potrošni oblik poreza na dodatu vrednost, prema načelu odredišta, a pomoću kreditne metode. Potrošni oblik poreza na dodatu vrednost omogućava da poreski obveznik prilikom izračunavanja dodate vrednosti, određenosti prodaje oduzme sve troškove, kako za repro materijal, tako i za kapitalna ulaganja u obnovu opreme, pa tako sprečava dvostruko oporezivanje, jednom pri njegovoj kupovini, a drugi put za output koji je njime proizveden.
Prema načelu odredišta znači da se porez plaća tamo gde se dobro troši pa je tako izvozna roba oslobođena ovog poreza, ali se oporezuje u zemlji gde se troši tako se uvezena i domaća dobra ravnopravno kontrolišu. Svakom poreskom obvezniku je dato da radi pod jednakim uslovima, i nijedna delatnost nije u prednosti, a njime je uneta i samo kontrola jer je svakom obvezniku u interesu da je porez u prethodnoj fazi ispravno obračunat i plaćen jer od visine tog iznosa zavisi i njegova poreska obaveza.
To su i ujedno prednosti ovog poreza a pripisuju mu se i dva nedostatka, rezervisanost u smislu podjednakog oporezivanja siromašnih i bogatih i stimulisanje inflacije.
Polazeći od nabavke stalnih sredstava postoji:
Kod potrošnog tipa poreska osnovica obuhvata samo ukupnu potrošnju za privatne svrhe, dok se iz nje isključuju predmeti rada i sredstva za rad.
Kod dohodnog tipa PDV iz osnovice poreza oduzima godišni iznos amortizacije koja je obračunata na nabavljeno osnovno sredstvo. Razlika između dohodnog tipa i potrošnog tipa je u tome što se kod potrošnog tipa u momentu nabavke ceo izbos investicije u osnovno sredstvo oduzima od oporezivanja.
Kod bruto tipa se ne vrši odbijanje poreza plaćenog prilikom nabavke opreme, pa se investicije u osnovna sredstva dva puta oporezuju, kod nabavke i kod prodaje proizvoda potrošačima.
Naša zemlja je prihvatila:
Poreska obaveza nastaje kada se izvrši:
Postoje dve poreske stope i to: opšta od 18% i posebna od 8%.
Po posebnoj stopi oporezuje se promet dobara i usluga ili njihov uvoz kod: hleba, mleka, šećera, brašna, lekova, zdravstvenih pomagala, ogrevnog drveta, hotelski smeštaj, isporuka gasa individualnim potrošačima, komunalne usluge i dr. Obveznik je dužan da izda račun, ali i da izda račun za avansno plaćanje.
Račun neizostavno sadrži:
Smatraju se najstarijim oblikom oporezivanja potrošnje i to uglavnom monopolskih proizvoda, tj. proizvoda masovne potrosnje ( so, sećer, duvan, alkohol) a broj i vrsta poroizvoda koje se oporezuju razlikuju se od zemlje do zemlje. Akcize su efikasne, a sistem obračuna i naplate je jednostavan.
Obveznik akcize je lice koje proizvede i stavi u promet ili uveze proizvode koje se oporezuju akcizom, a ova obaveza nastaje i davanjem proizvoda bez nadoknade, razmenom, iskazivanjem manjka koji se ne može pravdati višom silom trošenjem za potrebe obveznika i njegovih zaposlenih uključujući i prezentciju i propagandu.
Osnovicu za obračun akcize čini jedinica mere (litar, kilogram, komad) a za obračun akcize na luksuzne proizvode prodajna cena utvrđena je po zakonskim propisima.
Stopa akcize kod nas se utvrdjuje na dva načina:
Su važan finansijski instrument kojima se prikupljaju sredstva za finansiranje javnih rashoda, novijeg su datuma i jos nedovoljno priznati i poznati u mnogim zemljama. Najznačajniji doprinos je za socijalno osiguranje. Fiskalnom reformom iz 1991 god. kod nas obavezno socijalno osiguranje obuhvata penzijsko i invalidsko osiguranje, zdravstveno i osiguranje za slučaj nezaposlenosti. Obveznici doprinosa su osiguranici kao najbrojniji koje čine zaposleni i lica koja samostalno obavljaju delatnost (preduzetnici) i poslodavci i to svi koji imaju zaposlene i koji plaćaju doprinos za socijalno osiguranje na teret svojih sredstava.
Postoji jedan izuzetak kada lice koristi pravnu nadoknadu po osnovu porodiljskog odsustva, to lice nije obveznik doprinosa, već je to fond, a ako tu nadoknadu isplaćuje država iz budžeta onda je upravo ona obveznik. Osnovica doprinosa za socijalno osiguranje je zarada, nadoknada zarade i nadoknada zarade za vreme korišćenja prava na osnovu preostale radne sposobnosti i čekanja na posao. Postoji više nivoa stope doprinosa.
Reč evazija je nastala od latinskog glagola evadere sto znači izmaći, bežati pa se u poreskoj terminologiji ovim pojmom označavaju različiti načini izbegavanja plaćanja poreza. Ekonomski pristup problemu evazije zasniva se na analizi individualnog ponašanja poreskih obveznika. Prirodna je težnja obveznika da plate obaveze poreza i doprinosa u što manjem iznosu koristeći nedorečenosti ili nedovoljnu preciznost propisa, kao i njihova težnja da po najpovoljnijim uslovima iskoriste poreske propise.
Zakonska poreska evazija postoji kad se izbegava plaćanje poreza i doprinosa korišćenjem nedorečenosti propisa. Nezakonita poreska evazija obuhvata postupke poreskog obveznika na izbegavanje plaćanja poreza koje se vrši zakonom. Prihod se retko stiče jednokratno iz istog izvora, što umanjuje mogućnost za potpunu utaju poreza, pa se u praksi sreću uglavnom slučajevi delimične utaje.
Od vrste poreza koji se izbegava nezakonita poreska evazija može biti poreska utaja koja se pravilno sreće kod neposrednih poreza (porez na dohodak, imovinu, dopronosi za soc. osiguranje) a krijumčarenje se sreće kod posrednih poreza (akciza).
Evazija je rasprostranjena u svim zemljama bez obzira na ekonomsku razvijenost i oblik političkog uređenja, a kao osnova javlja se težnja za sticanjem profita i bogatstva.
Ona je u znatnoj meri utiče na slabljenje ekonomske osnove drustva, što uslovljava soc. razlike koje izazivaju veliko nezadovoljstvo građana. U današnje vreme stvara se sloj tzv. novokomponovanih biznismena čije bogaćenje često ima korene u evaziji poreza. Siva ekonomija je jedan od vidova evazije. Obaveza vođenja knjiga, izlaganje mogućim sankcijama u slučaju povrede propisa sve su to neprijatnosti kojih nema u sivoj ekonomiji pa ovo postaje privlačna i isplativa igra za njene aktere.
Copyright © LINK group. Sva prava zadržana.
office@link.co.rs, +381.11.7856 140, +381.11.7856 100
Cara Dušana 34, 11080 Zemun, Beograd, Srbija
Powered by LINK CMS.